Necip Fazıl Kısakürek / Çile

  Kitablarımızın arasında illərdir duran, yoldaşın ta tələbə ikən aldığı kitablardan biri idi "Çile". Oxuyacağam deyib hər dəfə ertələdiyim bir kitab. 

   Nəhayət oxumaq nəsib oldu. İçindəki şeirlər o qədər gözəl və axıcı idi  ki, qısa zamanda bitirdim. 

   Necip Fazılla Mehmet Akif Ersoyu nədənsə bərabər anıram hər zaman. Bənzər səpkidə yazdıqlarını düşünürdüm. Mövzu olaraq bu iki şairin əsərləri arasında bənzərlik olsa da, dil-üslub baxımından fərqli olduqlarını da gördüm. Sanki Necip Fazıl Kısakürek daha sərt yazır və dili Mehmet Akifdən daha aydındır. 

   Çile kitabındakı şeirlərin mövzusu olduqca zəngindir. Mənəvi məsələlər, təbiət, cəmiyyət, ictimai münasibət kimi bir çox məsələlərə toxunur şair öz şeirləri ilə. Allahdan başlayıb insan və yaşadığı bu dünyada onu çevrələyən ətrafındakı bir çox şeyə toxunur. 

   Qorxularından, ümidlərindən, bəhs edib sonlara doğru insanın cəmiyyətdəki rolu və missiyasını vurğulayır. 

   Kitabda mövzularına görə şeirlər müəyyən başlıqlar altında toplanıb:

Allah, İnsan, Ölüm, Şehir, Tabiat, Kadın, Korku, Daüssıla, Ukde, Hafakan, Dekor, Tecrit, Kahramanlar, Dava ve cemiyet, Poetika. 

   Sondakı bölmədə şairlik və şeirin məziyyətlərindən danışır müəllif. 

   Qəlbimə toxunan, məni gülümsədən, kövrəldən o qədər çox misralar oldu ki... Seç seç yapışqanlı kağızla doldu səhifələr... 

   Baxdım ki, hamısı altı xətlənəcək bəndlər, şeirlərdir əslində... Seçdiklərimin çox az qismini bura da qeyd edirəm, bu gözəl kitabdan bir sıra xatirə qalsın deyə...

Seçdiklərim: 

Var olan yoklukların ömrünü sürüyorum!

Aşklar bomboş kuruntu, hürriyetler esaret!

Yalnız, "Rakip" ismiyle Allahı görüyorum!

Bir yokluk ki, bu dünya, var olandan işaret...

▪️

Tam otuz yıl saatim işlemiş ben durmuşum;

Gökyüzünden habersiz, uçurtma uçurmuşum...

▪️

Neye yaklaşsam, sonu uzaklık ve kırgınlık;

Anla ki, yok Allah'tan başkasıyla yakınlık...

▪️

Öyle bir devim ki, ben, hakikatte pireyim, 

Bir delik gösterin de, utancımdam gireyim...

▪️

Ölecek miyim, tam da söyleyecek çağımda,

Söylenmedik cümlenin hasreti dudağımda...

▪️

Evet, ben, bir kapalı hududu aşıyorum;

Ölen ölüyor, bense ölümü yaşıyorum!

▪️

Bu kasvet dünyasında kalmadı özlediğim,

Namaz vaktinden başka anını gözlediğim.

▪️

An oluyor bir garip duyguya varıyorum;

Ben bu sefil dünyada acep ne arıyorum?..

▪️

Komşuya hatır soran sıra sıra terlikler.

Ölçülü uzaklıkta, yakın beraberlikler...

Seni yiyip bitiren, kırk katlı ejder oldu.

Komşuluk, mana ve ruh, ne varsa heder oldu.

Bir yeni nesil geldi, üstüste binenlerden;

Göğe çıkayım derken boşluğa inenlerden...

▪️

Bizce şiir, mutlak hakikati arama işidir. Eşya ve hadiselerin, bütün mantık yasaklarına rağmen en mahrem, en mahçup, en nazik ve en hassas nahiyesini tutarak ve nisbetlerini bularak mutlak hakikati arama işi...

▪️

O kalem tarzı ki, kasaların şifreleri gibi, bir şey bildirmekten ziyade, bir şeyi saklamaya memurdur. "Ne söyledi?" yerine "nasıl söyledi?" kaygısından başka gaye tanımaz. İşte bu kelam tarzının ismi şiirdir.