22 Haziran 2020 Pazartesi

Hər aya 1 Kitab, 1 Film


   Bu ayın kitabını oxumuş və filmini izləmiş biri olaraq salamlayıram sizləri.🙃 Hər ikisini bəyəndiyim üçün də xeyli sevincliyəm.

                           İyun ayı

▪️ Kitab : Jane Austen - Akıl ve Tutku
▪️ Film : Schindler's list 


Jane Austen / Akıl ve tutku


 ✔ "Mantığının eleştirdiğini, merhametinin savunmasına izin verme."

    Bu yazıçıdan oxuduğum ilk əsərdir. Bir çoxu bu romanı digərlərindən daha zəif hesab etsə də, doğrusu mən əsəri o qədər bəyəndim ki, hər fürsətdə qaçıb oxuyub hadisələrin necə irəlilədiyini görməyə tələsdiyim kitablardan oldu. Odur ki, pdf oxusam da tez bir zamanda bitirə bildim. 

   Əsər məni orta əsrlərin İngiltərəsinə səyahət etdirərkən, o dövrün kübar məclisləri, zərif qızları, centlmen kişiləri və dövrümüzdən çox fərqli daha bir məhrəm, daha bir həyalı eşq macəraları  ilə tanış etməklə  yanaşı müəyyən maddi imkanlara sahib qüsurlu, göstəriş düşkünü təbəqəni və onların var-dövlət arqumentini bayraq kimi əlində tutub bütün evlilik qərarlarını, həyati məsələləri buna bağlamasını da heyrətlə müşahidə etdirmiş oldu. 

   Əsərdə iki bacının eşq hekayəsi var. Böyük olan Elinor ağılı, balaca bacı Marianne isə tutqunu, yəni coşğun bir xarakteri təmsil edir. 
Bu sayədə demək olar ki məhəbbət baxımından eyni qədəri yaşayan hər iki xarakterin necə davrandığını, məsələlərə necə yanaşdığını insan psixologiyasını dərindən bilən yazıçı açıb göstərir bizə.

   Əslində burda doğrusu dərin və sarsıdıcı bir eşq çıxmır qarşımıza. Az qala bütün eşq hekayələri bizi arada xəyal qırıqlığına uğradır. Hadisələr dəyişir və bir anda müəyyən bir obraz haqqında əks düşüncələrə qapıldığınızı görürsünüz.

   Sonra yenə məsələlər çözülür, hər şey daha çox aydın olur bizə. Və beləliklə əslində oxuyarkən qapıldığımız hisslərlə həyata ağıllamı, yoxsa tutqu ilə mi yanaşdığımızı da yazıçı sayəsində bir növ test etmiş oluruq.

   Əsərin süjet xətləri əsasında çəkilmiş filmi də varmış. Həm filmi izləməyi həm də bu əsəri ilə qələmini çox bəyəndiyim yazıçının digər əsərlərini də oxumağı qarşıma məqsəd qoydum. Bu zərif qələm gücünə sahib, romantik yazıçıdan siz də oxumalısınız məncə.

Seçdiklərim:

 ✔ "Her konuda benimle aynı zevki paylaşmayan bir adamla mutlu olamam. Bütün duygularıma girebilmeli; aynı kitaplar, aynı müzik cezbetmeli ikimizi de."

✔ "Kimseye zorla sırrını söyletmeye kalkışmam; hele bir çocuğa asla; çünkü görev duygusu istese de inkar etmesini önleyebilir."

✔ "Zamanını dolduracak, planlarına, hareketlerine anlam katacak bir mesleğin olsa daha mutlu bir adam olursun."

 ✔ "Kendi mutluluğunuzu tanıyın. Sabırdan başka hiçbir şeye ihtiyacınız yok -ya da daha hoş bir isim verelim, umut diyelim."

 ✔ "Akıl inanmak istemeyince her zaman şüphe edecek bir şey bulur."

 ✔ "Eğer en değer verdiğin şeyi kaybedince yerine başka bir şeyi bu kadar kolay koyabiliyorsan, kararlılığın, ağırbaşlılığın belki daha az hayretle karşılanmalı."

 ✔ "Gayretli ve aralıksız konuşmayla geçen sadece birkaç saat bile iki aklı başında insan arasında gerçekten ortak olabilecek olandan daha fazla konu gerektirirse de aşıklarda durum farklıdır. Onlar arasında hiçbir konu bitirilmez, hatta hiçbir anlaşmaya da varılmaz aynı şeyi en az yirmi kere yeni baştan konuşmadan."


Schindler's list


   Açığı bu aralar izlədiyim filmlərin içərisində yəhudi soyqırımından bəhs edənlər o qədər çox oldu ki, ilk zamanlar hönkür-hönkür göz yaşları ilə izlədiyim halda zamanla nədənsə həssasiyətim azaldı sanki.

   Soyqırımın, qətliamın heç bir millət, heç bir irq üçün qəbuledilməz olduğunu, hətta hər izlədiyimdə bunu edənlərin insan olduğunu düşünərək tam ürəkdən insanlığımdan utanaraq, dünyadakı digər canlılara, daşa, torpağa, səmaya, ulduzlara, Rəbbimə yönəlib dəfələrlə üzr istədiyimi anlatsam inanarsınızmı?! Yəni o qədər sarsıdır məni bu məsələlər. 

   Amma diqqətimi çəkən bir məqam var. Yəhudilərin başına gətirilmiş bu soyqırım insanlıq tarixində nə ilkdir, nə də ki son. Bəs niyə sadəcə onları dönüb dolaşdırıb gözümüzə soxurlar? Dediyim kimi bu aralar ard-arda bu cür filmlərlə qarşılaşınca mən bunların sanki, dünyanın bütün mərhəmət və sevgisinin yəhudilərə yönəldiləməsini, onları haqlı çıxarmaq üçün böyük bir səyi görürəm. 

   O vaxt  Schindlerin qurtardığı yəhudilərin övladlarının indi Fələstində soyqırım etməsi də başqa bir maraqlı təzaddır, amma nə isə... 

   Bu baxımdan mən filmi hər cür millət və ya irq məsələlərindən arındırıb, sadəcə insanlığa yönəlmiş bir vəhşiliyə, bir qeyri-insani davranışlara qəlbində vicdan daşıyan, mərhəmət daşıyan Schindlerin hər kəsə örnək olacaq insani münasibəti kimi dəyərləndirdim öz-özümə. Və bu aspektdən baxınca əlbəttə ki, filmi çox bəyəndim. İnsanların acısını, çarəsizliyini, qarşı tərəfin vəhşiliyini, zalımlığını çox gözəl hiss etdirir film izləyiciyə. İnsanın içini sızladan, vicdanını oyadan çox sayda kadrlar var. 

   Filmi izləyərkən də məncə hər birimiz bizə aşılamaq istədiklərinin çox üstündə, yönəltmək istədikləri istiqamətin bir mərtəbə yuxarısında qalaraq izləməliyik. Öz düşüncəmiz, öz dəyərləndirmə qabiliyyətimiz olduğunu isbat edərək...

18 Haziran 2020 Perşembe

Buludların qonağı



Bir az xəyal, bir az ümid 
Alsın məni bu dünyadan. 
Qoy, uçurub bir  keçirsin
Buludların arasından...

Gündoğumu vaxtı olsun.
Göyün üzü çəmçəhrayı 
Pambıq şəkəriylə dolsun.

Yüksəklərdən baxım yerə.
Gülümsəyim ordan baxıb
Kiçikləşən böyüklərə...

Səssizliyin huzuruyla
Dincəldikcə qulaqlarım,
Yalanlardan uzaqlarda
Qoy durulsun duyğularım...

Nəfəs alım...
Dərin-dərin nəfəs alım...

Məni sıxır aşağılar,
Geniş, azad məkanıyla
Dünyam olsun yuxarılar...

Əl sallayım ara-sıra,
Uçan şarın arxasınca 
Göyə baxan uşaqlara...

Gecələri enim yerə,
Dönüm əsən xəfif yelə.
Sığal çəkim gizlicənə
Sevdiyimin tellərinə...

Buludlarda yatım, durum
Gündoğumu vaxtı olsun.
Qalım yerdən uzaqlarda
Çəmçəhrayı bir diyarda...

Umman Aslan

11 Haziran 2020 Perşembe

Franz Kafka / Milenaya mektuplar



✔ "...gelecek cevabınızı titreyerek beklerken, boşuna soruyorum kendime, sanki bir hafta boyunca gece gündüz bir taşa çivi çakmakla görevlendirilmiş gibiyim, ama işçi de benim Milena, çivi de."

   Ah, Kafka, bu necə sentimentallıq, romantiklik və bu necə yalnızlıq, ürkəklik...

   Adından məlum olduğu kimi, Kafkanın sevdiyi qadına - Milenaya məktublarından ibarətdir əsər. "Babaya məktub"dan daha çox duyğu, həyəcan, sevgi dolu.

   Kafkanın incə ruhunu bu məktublarla sevir oxucu, bir o qədər də tənhalığına  acıyır. 

   Zənnimcə, bəlkə də ən çox "qorxmaq" kəliməsini istifadə edir Kafka... Bu qorxaqlıq qınanası kimi deyil ancaq... Uşaqlığına, həyatına və yaşadığı dövrə yaxşı nəzər salsaq. 

   Kafka da öz dünyasında yaşayan, özgələrinin dünyasına qərib olanlardandır. Kafka da həyat adlı yükün altında əzilən, sevinci, məsudluğu sevgi adlı dünyaüstü məfhumlarda, yaradıcılıqda arayanlardandır... 

   Odur ki, Kafka da uduzanlardan, əsla xoşbəxt ola bilməyənlərdəndir.

   Narın, incə duyğularla hörülmüş söz səltənəti kimidir "Milenaya məktublar". Oxuduğunuzda sizi o səltənətin ən uc-bucaq hissələrinə səyahət etdirəcək, hisslərinizin buz tutmuş yerlərini oyadacaq bir kitab arzusundasınızsa oxuyun.

Seçdiklərim:


✔ "Bu başıboş dünyada (insanın kapılıp gittiği ve kendini kurtaramadığı) mümkünse benden vazgeçme, seni bir kez, şu anda ya da belki her an hayal kırıklığına uğratsam da. Aslında bir rica değil bu, hem de sana yönelik bir rica hiç değil, ama nereye yönelik olduğunu bilmiyorum. Bu sadece sıkışmış bir göğsün, sıkışmış bir nefesidir."


✔ "Yorgun falan değil de huzursuzsun, bu kapanlarla dolu dünyada adım atmaya bile korkuyorsun, bu yüzden iki ayağın da hep havada, yorgun değilsin, sadece o korkunç huzursuzluğun arkasından gelecek ve kendini aptalca bir dalıp gitme gibi hissettirecek o yılgınlıktan korkuyorsun."

✔ "Kendi şeytanlarınca eziyet edilen insan intikamını farkında olmadan en yakınından alır."

✔ "Seni bir daha göremeyecek de olsam, bana aitsin sen."

✔ "Biliyor musun Milena, ona giderken, aşağı doğru koca bir addım attın, ama bana gelirken dibe vurmuş olacaksın."

✔ "İnsan aslında neye sahip olduğundan bile haberi olmayan bir kapitalistdir."

✔ "...benimle ilgili için gayet rahat olsun, ben son gün de ilk günkü gibi beklerim."

✔ "Uyumamak, sormak demek ne de olsa, çünkü insan cevapları bilse uyurdu."

✔ "Ve seni seviyorum budala, tıpkı denizin, dibindeki minik çakıltaşını sevdiği gibi, ben de aynı öyle kaplıyorum seni sevgimle."

✔ "Kirliyim ben Milena, çok kirliyim, o yüzden temizlik konusunda böyle yaygara koparıyorum."

✔ "Evet, elbette, bana yazma, eğer senin için bir "görev" gibiyse bu, yazmak "istersen" bile asla yazma, yazman "gerekse" bile asla yazma, ama o zaman ne kalır geriye? Bundan fazla ne varsa o kalır."

✔ "Her şey abartı, yalnızca özlem gerçek, onu abartamaz insan. Ama özlemin gerçekliği bile kendi gerçekliği değildir; daha çok geri kalan her şeyin yalan olduğunun ifadesidir."

✔ "Ben en sessiz sessizliğe aidim, doğrusu bu benim için".

1 Haziran 2020 Pazartesi

Söhbətləşək...



  Həyatın yeni bir axınına doğru istiqamət dəyişdirmiş ikən yazmaq istəyirəm sizlərə canım yazımı oxuyan hər bir oxucu... Uzun müddətdir yazıb dərdləşmirəm sizlərlə... Əslində bu dərdləşməyə çox ehtiyac duyduğum zamanlarım oldu, amma türklər demiş "huyum kurusun"
özümü pis hiss etdiyim zamanlarda özümə qapanıb, duyğularımı təkbaşına yaşamaq daha rahat gəlir nədənsə mənə. Nə isə... 

   "Nə var nə yox?", "həyat necə gedir?" deyə soracaq olsanız yəqin ki, ilk dəfədir hər kəsinki kimi deyəcəyəm... Karonavirus və karantin bütün dünyadakı insanları ortaq bir qədərdə birləşdirdi ötən iki ayda. 

   Yadınızdadırsa 2020-ci ildəki hədəflərimdən və yeni çizdiyim həyat yolumdan bəhs etdiyim "Köhnə ildən yeni ilə" adlı yazımda bir çox yeniliklərdən danışmış, atacağım addımların həyəcanını bölüşmüşdüm sizlərlə... Gəlin əvvəl o gündən bu günə baş verənlər haqqında məlumatlandırım sizləri. Maraqlıdırsa təbii ki... 😊 

   2020 mənim üçün möhtəşəm başlamışdı. Yepyeni bir həyatın astanasına qədəm qoyurdum demək olar ki... (Sonradan olacaqlar kimin ağlına gələrdi?)
   
   Ən başda bir rəfiqəmdən təklif aldım. Mənə gənc analar üçün həyata keçirmək istədikləri layihədən bəhs elədi. Yadımdadır telefonda danışdıqca tam da istədiyim və arzuladığım bir işin içində ola bilmək imkanı məni çox həyəcanlandırmışdı. 

   Az sonra həmin layihəmizi layiqincə hazırlayıb ortaya çıxarmaq üçün təlimlərə başladıq. Müxtəlif mentorlardan çox maraqlı və faydalı bilgiləri əldə etdiyimiz həmin təlimlərə ilk gedişimdə ağzım açıq qalmışdı :) 

   Buradakı bütün xanımalar ayrı-ayrılıqda mənim xəyallarımı həyata keçirmək üçün toplaşmışdılar sanki. Rəssam qrupu, gənc tələbə qrupu, yaşlılar üçün çox maraqlı layihə həyata keçirmək istəyən xanımlar, yeni övlad dünyaya gətirmiş analar üçün mənəvi, psixoloji dəstək dərnəyi, evdar xanımlar üçün xüsusi kafe düşünənlər və s, və ilaxir...

  İlk dəfədir aid olduğum yerdə görürdüm özümü. Eyni amal və bənzər hədəfləri olan bu xanımlarla o qədər səmimi və isti münasibətlər yaranmışdı ki, təlim arasındakı coffee breaklardakı söhbətlərimizdən çətinliklə ayırırdı bizi təlimin təşkilatçıları. Hamımızın ürəyi dolu idi. Durmadan Azərbaycan qadının bugünkü gününü müzakirə edir, özümüzə görə müxtəlif həll yollarını irəli sürürdük. 
 Bir ara rəfiqəmə yavaşdan "Sanki cənnətdəyəm" dediyimi belə xatırlayıram :)

   Əlbəttə ki, bütün həyatım boyu digər işlərimdə olduğu kimi bu təlimlərə getmək də o qədər də asan olmurdu mənim üçün. Adətən həftəsonu hər kəsin evdə olduğu bir vaxtda evin bütün yükü üstündə olan ananın səhərdən axşama kimi olmamağı istər-istəməz  evdə gərginlik və narazılıq yaradırdı. Amma hamısına dişimi sıxırdım. Çünki missiyamız çox gözəl idi. 

   Əslində bir az fərqli məcrada həyata keçirməyi düşündüyümüz layihə mentorların məsləhəti və keçirdiyimiz sosial sorğu, intervyular sayəsində bir az dəyişikliyə uğrayası oldu. 

   Eyni zamanda komandamız da formalaşdı. 3 xanım, 2 kişidən ibarət olan komandamızda biz 3 xanım arasında elə gözəl münasibət var idi ki, tam arzuladığım kimi :) Kitablardan, həyati məsələlərdən danışa biləcəyin, rahatlıqla fikirlərini bölüşə biləcəyin rəfiqələrinin olması ən böyük xoşbəxtlikdir məncə...

   Beləliklə, 2 aylıq təlimlər və çalışmalarımızın nəticəsində mart ayının 1-də Park İnn oteldə keçirilən təqdimetmə mərasimində, elə burda yaxından tanıyıb şəxsiyyətini, xanımlığını çox sevdiyim Azərbaycanda Qadın Sahibkarlığının İnkişafı Assossiyasının idarəetmə heyətinin, eyni zamanda "Bakı Tekstil Fabrikinin"(o gün karonavirus dövründə tikəcəkləri maskalarla sonradan adını daha çox duyuracağından xəbərsiz idik) sədri Səkinə Babayevanın da içərisində olduğu jüri tərəfindən bizim layihə bəyənilərək onlarla layihə arasından seçildi və 2-ci yerə layiq görüldü.


   Beləcə həmin gün həyatımın ən maraqlı və həyəcanlı günlərindən biri olaraq ömür səhifəmə yazıldı. 

   Artıq yavaş-yavaş layihəni həyata keçirmək üzərində danışırdıq ki, məlum koronavirus və karantin hər şeyi alt-üst etdi :( İşlərimiz yarım qaldı. Başlaya bilmək üçün komanda yoldaşlarımızla görüşmə imkanımız olmayınca təxirə salası olduq. Hər şey yoluna düşdüyündə yeni başdan başlayacağıq biz də...

   Bütün bunlarla yanaşı yuxarıda linkini paylaşdığım yazıda qeyd etdiyim kimi şəxsi biznes üçün də müəyyən addımlar atmağa başlamışdım. İlkin nəticə gözləntimin çox altında, başdan sona xəyal qırıqlığı olsa da, əvvəlcədən özümə söz verdiyim kimi zərrə qədər ümidsizliyə və pessimistliyə qapanmadım. Səbirlə davam etdim. Və yavaş-yavaş hər şey qaydasına düşməyə başladı. Hətta vəziyyət gözlədiyimdən daha sürətli bir şəkildə yaxşılaşdı. Sadəcə, çox yorucu və səbir istəyən bir iş olduğundan sona doğru tükənməyə başlamışdım... Sonra məlum koronavirus, karantin və yenə yarım qalan işlərim...

   Özümü bu dövrdə tanımış oldum bir baxımdan da... Məsələn yuxarıda saydığım məsələlərlə bağlı qəti ümidsizliyə düşmədim. Pozitiv olmağın, həyata pozitiv yanaşmağın mükafatı oldu mənə bütün bunları sakit və təbii qarşılamağım.


   Martın 15-də həm Novruz bayramını qeyd etmək, həm də müəyyən bir müddət qalmaq üçün Lənkərandakı kəndimizə gəldik. Və qısa müddət sonra bütün yollar bağlandı. Yoldaş və uşaqların qeydiyyatı rayonda olduğuna görə tam 2 ay yarımdır biz bura məhkum olunmuşuq sanki. 



   Şükür ki, ən sevdiyim fəslə baharın gəlişinə düşdü burda olmağımız. Həyətdə, bağda ağacların bəyaz, çəhrayı çiçəkləri arasında gəzişib xəyallara dalıb məst olaraq bol-bol şəkil çəkdim. Pəncərə önündə oturaraq quşların cəh-cəhinə qulaq asmaq, ağacların arxasında batan günəşin son şüalarının yenicə açmış firuzəyi yarpaqları bir mücəvhər daşı kimi parlatmasını heyranlıqla müşahidə etmək, o şüaları barmaqlarınla tutmağa çalışmaq, hamının evə qaçıb sığındığı bir zamanda arxa bağdakı hündür armud ağacının altında dayanıb yarpaqlara dəyib süzülən yağmurun tap-tup səsi ilə söhbətləşmək kimi ətrafa dəlicə görünən, məni isə mən edən bir çox gözəllikləri daddım burda.
  

    Həyatın səsindən-küyündən, qarışıqlığından bir az arındığımız üçün, məktəb, kurs arasında yol ölçən, sistemin yorucu boyunduruğu altında ömür sürməyə məcbur edilmiş balalarımın üzünü doyunca görə bildim. Söhbətlərimiz bollaşdı, ortaq maraqlarımız formalaşdı, duyğularımız bənzəşdi... Və bu karantindən bizə qalan ən böyük qazanc oldu...
   
   50-dən çox dünyada öz sözünü demiş və mütləq mənada izləyənə bir şeylər qatan filmlər  izlədim. Bol-bol kitab oxudum. İzlədiklərim və oxuduqlarım sayəsində beynimdə bambaşqa üfiqlər açıldı. O qədər şey dəyişdi ki, məndə...Bununla bağlı ayrıca yazı yazacam inşallah...


   Və Ramazan... İlk dəfədir iftara qonaq çağırmadan, qonaq getmədən bir Ramazan başa vurduq. Düzdür burda yaxın qohumlardan 1-2-si dəvət etdi. Biz də 3-4 dəfə qonaq çağırdıq, amma bu həmişəki Ramazanlardan deyildi yenə də... 

   Evdə çox adam olduğu üçün iftarlar, sahurlar maraqlı oldu şükür. Sahura qədər yatmaq yox idi. Bir şeylər hazırlayır, izləyir və ya Quran oxuyur və göz açıb yumana qədər sahur vaxtının çatdığını görürdük. 13-14 nəfərlik açılan uzun süfrədə ailəmizin hər yaşdan olan üzvləri ilə iftar, sahur edirdik. Bu il evdə biri 4, biri 5 yaşında olan iki balacalarımızdan başqa hər kəs oruc tutdu. 

   Və yenə həvəslə qoğal, paxlava bişirərək hazırlıq gördüyümüz bayramı da yola verdik.  

Bu müddət ərzində hər dəfə karantin təkrar-təkrar uzadıldı. Hər şey, əslində, görünürdə çox yaxşıdır. Və deyərdim ki, bu virusadan ən az zərər görmüşlər arasında sayıla bilərik. 
    

   Lakin insanıq biz, zamanla ən yaxşı şeylər belə yor bilir insanı. İlk zamanlar səbirlə əvəz etməyə çalışdığım qayıtma arzum son günlərdə zirvəyə çıxdı. Artıq evə dönmək zamanı idi. Evimi, düzənimi, gündəlik adi yaşayışımı, yatağımı, fincanımı qısacası evimin hər şeyini özləməyə başladım. 

   Bu özləyiş anlayışlı bir həmdəm tapmayınca, həlli baxımından çarəsizlik duyğusu yaratdığından və uzandıqca uzandığından yavaş-yavaş depressiya quyusuna itələdi məni... Tam düşməyə qoymasam da o quyunun ağzında asılı qalmışam günlərdir... 

   Amma hər şeyin bir hikməti var axı... Bu müddətdə  gözümün önündəki bir çox pərdə qalxdı, dəyər anlayışı, sevgi anlayışı və empatiya duyğusu ilə bağlı bir çox yeni şeylər dərk etdi beyin... Bir çox yeni qərarlar aldım bu sayədə, həyatım və bundan sonrakı mövqeyim, davranışlarımla bağlı... 

   Nə isə ki bu gün qismət olsa evimizə dönürük... Bir çox şeyin artıq əvvəlki kimi olmayacağını bildiyimdəndir bəlkə dörd gözlə gözlədiyim bu gündə zərrə qədər sevinc və həyəcan yoxdur içimdə... Bomboşdur duyğularım da... 

   Mənə tək həyəcan verən yarım qoyduğum işlərimi yenidən yoluna qoymaq imkanımın olacağıdır...

   Beləcə, canım oxucu, həyatın sürətli axan selində sürüklənib dururuq. Biz çox planlar qursaq da bu sel bizi hara istəyir, ora götürür ... Aldığım yeni qərarlar məni hara götürəcək bilmirəm, amma yenə də üzməyə məcburam... Çünki üzərək var oluram... 


Yenə bir axının götürəcəyi naməlum yerlərdən yazana qədər sağollaşıram sizlərlə... Sizin həyatın axını hansı istiqamətədir?.. Bu öz istədiyiniz yönədirmi, yoxsa məcbur sürüklənirsiniz o sel ilə... 

Yorumlarda yazın bilək... Sevgilərlə...